Lekarz publicznie krytykuje innego lekarza

Czy lekarz może publicznie krytykować innego lekarza? Swoboda wypowiedzi, a budowanie zaufania do lekarzy – warto sięgnąć do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

W wyroku z dnia 23 kwietnia 2008 r. sygn. akt SK 16/07, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 52 ust. 2 kodeksu etyki lekarskiej w związku z art. 15 pkt 1, art. 41 i art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich w zakresie, w jakim zakazuje zgodnych z prawdą i uzasadnionych ochroną interesu publicznego wypowiedzi publicznych na temat działalności zawodowej innego lekarza, był niezgodny m.in. z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Trybunał stwierdził, że rozwiązanie, które zakazuje lekarzowi krytyki innego lekarza ingeruje w wolność wyrażania swoich poglądów gwarantowaną przez art. 54 ust. 1 Konstytucji. Podkreślił, że wolność ta ma szczególne znaczenie dla kształtowania się postaw i opinii w sprawach budzących publiczne zainteresowanie. Sprawą taką niewątpliwie jest problematyka ochrony zdrowia i funkcjonowania służby zdrowia – zwłaszcza w zakresie, w jakim dotykają kwestii istotnych dla bezpieczeństwa pacjentów.

Trybunał podkreślił, że wolność wypowiedzi nie jest absolutna, a argumentem uzasadniającym ograniczenie możliwość formułowania krytycznych wypowiedzi o lekarzach przez ich kolegów jest ochrona dobra publicznego związanego ze społecznym wizerunkiem służby zdrowia i jej pracowników. Wartość ta podlega jednak ważeniu w zestawieniu z innymi wartościami, prawnie chronionymi, takimi jak: prawo pacjentów do właściwej opieki zdrowotnej, czy prawo do informacji. Realizacji tych wartości służy natomiast ujawnianie błędów lub nadużyć lekarzy oraz budowanie zaufania do lekarzy na obiektywnych podstawach, nie zaś przemilczaniu wątpliwości co do ich pracy.

Trybunał stwierdził, więc, że w granicach podyktowanych ochroną zdrowia i życia pacjentów oraz prawdziwością formułowanych twierdzeń, może zaistnieć konieczność wystąpienia z publiczną krytyką innego lekarza. Interpretacja zakwestionowanego art. 52 ust. 2 KEL zgodna z aprobowanym konstytucyjnie systemem wartości nie może, zatem zmierzać w kierunku uznania całkowitej niedopuszczalności publicznej krytyki lekarza przez innego lekarza i zwolnienia sądów lekarskich z przeprowadzania dowodu prawdy oraz dokonywania ocen wartościujących konkurujące ze sobą w konkretnym wypadku interesy.