Klauzula OPT-OUT w pigułce

Inspiracji do dzisiejszego (weekendowego) wpisu dostarczył nie tylko medialny ostatnio konflikt na linii dyrekcja -lekarze jednego ze szpitali w Lublinie, lekarzy, którzy wypowiedzieli klauzulę opt-out,  ale też liczne pytania lekarzy, zwłaszcza tych młodych, tuż po studiach, rozpoczynających rezydentury, czy podpisujących kontrakty. Wśród członków naszego think tank’u Młodzi Menadżerowie Medycyny Polskiej Federacji Szpitali są też młodzi lekarze – przede wszystkim lekarze. Pytają jak to jest?

Dla kogo klauzula opt-out?

Pracownicy, którzy wykonują zawód medyczny (posiadają wyższe wykształcenie), którzy są zatrudnieni w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą (stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne) MOGĄ po wyrażeniu zgody na piśmie być zobowiązani do świadczenia pracy w wymiarze przekraczającym 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowy, a przyjęty okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 4 miesiące.

Charakter zgody:

• Zgoda musi być wyrażona na piśmie;
• Zgoda musi być DOBROWOLNA. Co oznacza, że nie  można do  niej nikogo przymusić poprzez szantaż, groźby czy argumentację typu „brakuje nam lekarzy”, „kto tu będzie pracował”, „przez ciebie zamkniemy oddział” – takie formy są niedopuszczalne i mogą mieć znamiona przestępstwa;
• Zgoda musi być UPRZEDNIA, czyli wrażona przed podjęciem pracy;
• Zgoda może mieć charakter OGÓLNY, oznacza to, że może obejmować więcej niż jeden okres rozliczeniowy, ponadto, może być wyrażona tuż przy zawieraniu umowy o pracę, ale także w trakcie trwania stosunku pracy.

Dyskryminacja a klauzula opt-out

Pracodawca, czyli np. dyrektor szpitala nie może podejmować ŻADNYCH działań, które mogą mieć charakter dyskryminujący wobec lekarza, który nie podpisał klauzuli opt-out.

Przykład: pomijanie pracownika przy podwyżkach, awansach, nagrodach, finansowaniu kursów, szkoleń, delegacji itp.

Jak zgodnie z prawem cofnąć zgodę na klauzulę opt-out?

Pracownik może cofnąć zgodę na pracę w ramach klauzuli opt-out, czyli w okresie przekraczającym 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Cofnięcie zgody musi być zawarte w formie pisemnej, skierowanej do pracodawcy z miesięcznym terminem wypowiedzenia.

78 godzin tygodniowo

Za pracę w wymiarze przekraczającym przeciętne 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym przysługuje pracownikowi wynagrodzenie. Przy podpisaniu przez lekarza klauzuli opt-out, określa się maksymalną przeciętną liczbę godzin pracy pomniejszając ją o wszystkie kalendarzowe godziny w tygodniu o godziny odpoczynków dobowych in tygodniowego, które muszą być lekarzowi udzielone w trakcie takiego tygodnia. Po wyliczeniu, maksymalna liczba godzin pracy w ramach klauzuli opt-out będzie wynosiła 78 godzin na tydzień i 312 godzin w miesiącu.

-> Istotne, że charakter pracy w ramach klauzuli opt-out odróżnia ją od pracy w godzinach nadliczbowych, która jak stanowią przepisy kodeksu pracy może wystąpić jedynie w sytuacjach szczególnych i niezaplanowanych.

-> Lekarz rezydent może także podpisać klauzulę opt-out na pełnienie dyżurów medycznych.

-> Pracodawca ma obowiązek prowadzić i przechowywać ewidencję czasu pracy pracowników oraz udostępniać ją organom właściwym do sprawowania nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy.

Konkluzja dzisiejszego wpisu jest taka, że pacjent musi mieć szczęście aby trafić do wyspanego (nieprzemęczonego)  lekarza…