Prokurator zablokował pobranie narządów

Nie tak dawno media obiegła informacja o nagłej śmierci młodego chłopaka, który zmarł w podwarszawskim szpitalu. Jego rodzina nie wyraziła sprzeciwu na pobranie narządów, a zrobił to prokurator, co spotkało się też z krytycznymi głosami niektórych warszawskich transplantologów, którzy w sprawie zabrali głos.

Zacznijmy od tego, że lekarze nie muszą pytać bliskich zmarłego o zgodę na pobranie narządów bo brak ku temu podstaw prawnych. Jeśli już pytają to ze względu na wykształcony dobry obyczaj, a nie obowiązek prawny. Bo nikt z nas nie jest dysponentem niczyich zwłok, co oznacza, że nie mamy prawa do dysponowania zwłokami, nawet osoby najbliższej. Mamy prawo do pochówku osoby bliskiej, co z prawnego punktu widzenia nie stanowi obowiązku.

Prokurator

• Zgodnie z art. 8  ust. 1 u.p.p.p. ( ustawy transplantacyjnej) Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zgon nastąpił w wyniku czynu zabronionego stanowiącego przestępstwo, pobrania komórek, tkanek i narządów można dokonać po uzyskaniu od właściwego prokuratora informacji, że nie wyraża sprzeciwu wobec zamiaru pobrania komórek, tkanek i narządów, a gdy postępowanie jest prowadzone przeciwko nieletniemu – stanowiska sądu rodzinnego.
• Co szczegółowo reguluje rozporządzenie, o czym stanowi ust.2 omawianego przepisu:  Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb uzyskania informacji lub stanowiska, o których mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności potrzeby postępowania dowodowego oraz sposób postępowania w przypadkach niecierpiących zwłoki.

Tak też było w tej sytuacji,  gdzie w przypadku   zgonu tego młodego człowieka zachodziło uzasadnione podejrzenie, że zmarł w wyniku czynu zabronionego, czym swoją decyzję argumentowała prokuratura. Prokurator postąpił prawidłowo, działając w granicach tej samej ustawy, co do której przestrzegania zobowiązani są transplantolodzy.

W sytuacji kiedy lekarz dokonuje pobrania narządów wobec sprzeciwu prokuratora to naraża się na zarzut przekroczenia uprawnień.

… ale pobranie w trakcie sekcji zwłok też jest możliwe, o czym mowa w art. 4 ust. 2 u.p.p.p Komórki, tkanki lub narządy ze zwłok ludzkich mogą być pobierane również w czasie sekcji zwłok. Ale nie w sytuacji kiedy zachodzi podejrzenie, że śmierć mogła nastąpić w wyniku czynu zabronionego.

Odnosząc się do argumentacji jaka pojawiła się w niniejszej sprawie, że „mogliśmy uratować kilka ludzkich żyć” ma jedynie charakter emocjonalny, nie znajdujący odzwierciedlenia w przepisach prawnych, które w tym miejscu zapewniają bezpieczeństwo właśnie lekarzom.

Dura lex, sed lex.