Czy wiesz, że…
Ponad trzy tysiące Polek i Polaków aktualnie oczekuje na przeszczep rogówki.
Kolejni pacjenci są kwalifikowani aby trafić na Krajową Listę Oczekujących na Przeszczep.
Chorych pacjentów, którzy chcą widzieć przybywa. Każdy z nas może kiedyś potrzebować rogówki, która przestanie działać z powodu choroby czy wypadku. Zaprosiłam na bloga specjalnego gościa, który od kuchni opowiada nam o tym jak Banki Tkanek Oka pełnią bardzo ważną rolę w systemie donacji i transplantacji. Dla nas, aktualnych lub potencjalnych biorców.
Dorota Polak, Kierownik Banku Tkanek Oka w Warszawie:
„Nie zabierajmy narządów i tkanek do nieba. Dzielmy się sobą najpiękniej jak potrafimy”
Powiedz nam czym zajmuje się Bank Tkanek Oka?
Bank Tkanek Oka zajmuje się pobieraniem, przetwarzaniem, przechowywaniem i dystrybucją tkanek oka ( rogówek ) czyli działalnością określoną w ustawie z dnia 1 lipca 2005 roku o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.
Od kiedy Bank Tkanek Oka w Warszawie istnieje?
Nasz bank został powołany w lipcu 1995r. przez Ministra Zdrowia. Istniejemy już 28 lat. Założycielem był profesor Jerzy Szaflik, który do roku 2013 pełnił funkcję dyrektora banku. Od 2013 roku do chwili obecnej na stanowisku dyrektora jest profesor Iwona Grabska-Liberek.
Czy dużo jest takich banków w Polsce?
W Polsce takich banków jest osiem (łącznie z naszym). Jednak tylko nasz podlega Ministerstwu Zdrowia. Pozostałe (w większości) działają w strukturach szpitali.
Gdzie pobierane są rogówki?
Miejscem pozyskiwania materiału ocznego są Zakłady Anatomopatologii w szpitalach, Zakłady Medycyny Sądowej oraz bloki operacyjne w przypadku pobrań narządowych.
To z pewnością pobudza wyobraźnię wielu z nas. Powiedz nam jak wygląda pobranie rogówki?
To zabieg kosmetyczny. Pamiętać należy, że pobierany jest płatek rogówkowo-twardówkowy, a nie cała gałka oczna. Ten płatek to mówiąc kolokwialnie przezroczysta nakładka, którą mamy na oku. Pobranie jej zajmuje ok 15 min, a więc dwie rogówki około 30 minut.
W takim razie jak wygląda oko po pobraniu rogówki?
Tak jak wspomniałam, to zabieg kosmetyczny. W zasadzie nie ma widocznych zmian. Rogówkę pobraną zastępuje się sztuczną czyli tzw. protezką.
Jak przechowuje się pobrane rogówki? Czy jest to skomplikowany proces?
Rogówki po pobraniu umieszcza się w buteleczce, w specjalnym płynie konserwującym, w którym mogą być przechowywane maksymalnie 14 dni, w temp 2-8⁰ C. W tym czasie przeprowadzane są badania jakościowe pobranych rogówek.
Czy każdy kto umrze może być dawcą?
Nie, nie każdy. Przede wszystkim istotny jest limit wiekowy oraz czasowy. Rogówki pobieramy maksymalnie do 80 lat. Natomiast jeśli chodzi o czas od śmierci do pobrania to mamy na to 24 godziny. Oprócz tego istnieją przeciwwskazania medyczne do pobrania. Tak więc nie każdy zgon to pobranie.
Czy rodzina zmarłego może nie zgodzić się na pobranie?
Przepisy prawa nie przewidują sprzeciwu rodziny. Prawo mówi nam wyraźnie o tym, że zmarły za życia ma trzy możliwe sposoby wyrażenia sprzeciwu na pobranie komórek, tkanek lub narządów po swojej śmierci.
Jednak banki tkanek jak również ośrodki, które zamierzają pobrać narządy, rozmawiają z rodziną w celu dopytania co zmarły sądził za życia o transplantacji, o dawstwie i czy rodzina wie coś o zgłoszonym za życia sprzeciwie w formie pisemnej lub ustnej. Niestety podczas rozmowy z rodziną zdarza się iż słyszymy „on by ZA ale my jesteśmy przeciwni – nie zgadzamy się na pobranie”. W takich sytuacjach odstępuje się od pobrania.
To bardzo smutne. Dodam od siebie, że w świetle prawa, rodzina nie jest dysponentem zwłok zmarłego, nie może rozporządzać jego ciałem po śmierci. Ma obowiązek uszanować wolę zmarłego.
Ile robicie pobrań rocznie? Ilu dzięki temu ratuje się pacjentów i jakich?
Średnio w naszym banku pobieramy rocznie około 600 rogówek. To bardzo dobry wynik porównując statystyki pozostałych banków. Do przeszczepu przekazujemy średnio około 500. Do najczęstszych wskazań do przeszczepu należą: stożek rogówki, różnego rodzaju zwyrodnienia, owrzodzenia, perforacje, urazy.
Ile osób oczekuje na przeszczep rogówki?
Aktualnie na Krajowej Liście Osób oczekujących na przeszczep czeka ponad 3 tys. pacjentów.
Co jest najtrudniejszym wyzwaniem?
Dla nas to rozmowy z rodzinami, bardzo trudne, wyczerpujące. Na szczęście mamy wsparcie ze strony koordynatorów szpitalnych, którzy najczęściej w naszym imieniu takie rozmowy przeprowadzają.
Z jakimi problemami zmagają się banki?
Myślę, że wszystkie mają ten sam problem aby zwiększyć liczby pobieranych rogówek, a tym samym liczbę tkanek udostępnianych do przeszczepu, przez co skróci się czas oczekiwania na przeszczep.
Co może zrobić każdy z nas aby wesprzeć donację?
Promocja transplantologii przez każdego z nas to w mojej ocenie klucz do sukcesu.
Nie bójmy się rozmawiać z najbliższymi o tym, czy chcemy aby po naszej śmierci komórki, tkanki czy narządy były pobrane. Wypełnijmy oświadczenie woli i nośmy razem z dokumentami, ono też pomoże w podjęciu decyzji przez najbliższych.
Zapytajmy na koniec Czytelników, czy już poinformowaliście bliskich o swojej woli dotyczącej donacji?
Dorota! W imieniu Czytelników i swoim, bardzo serdecznie dziękuję Ci za gościnę na blogu! Możemy sobie życzyć aby dawców było jak najwięcej, aby każdy potrzebujący pacjent otrzymał na czas pomoc, przeszczep.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }