„Dziękuję Pani za bloga”– napisała ostatnio do mnie Pani Klaudia, koordynator transplantacyjny z którą rozmawiałyśmy o zasadzie anonimowości w transplantologii i co robić aby dochować należytych starań – ale to temat na kolejny wpis, o czym pisałam też TUTAJ.
Tymczasem pojawia się pytanie, nie tylko od pacjentów, ale też studentów czy samych lekarzy, którzy pytają: kto może zostać koordynatorem transplantacyjnym?
Koordynator transplantacyjny to nie zawód, a pełniona funkcja tuż obok wykonywanego zawodu medycznego.
Art. 2 ust.1 pkt. 26 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów definiuje, że:
koordynator pobierania i przeszczepiania lub pobierania i zastosowania u ludzi – uprawnioną i przeszkoloną osobę organizującą koordynację pobrania i przeszczepiania lub koordynację pobrania i zastosowania u ludzi
Uprawnienia o których mowa w ustawie, szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 września 2016 roku w sprawie szczegółowych warunków pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów, które stanowi, że:
§ 9. [Wymagania dotyczące koordynatora pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów]
Koordynatorem pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów może być osoba posiadająca:
1) co najmniej wyższe wykształcenie medyczne;
2) ukończone szkolenia dla koordynatorów, o których mowa w art. 40a ustawy.
Niniejsze rozporządzenie obowiązuje w równym stopniu zarówno koordynatorów pracujących przy żywych dawcach jak i zamarłych.
Wyższe wykształcenie medyczne czyli jakie?
Wyższe wykształcenie czyli uzyskanie tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego jakim jest lekarz.
W rozporządzeniu jasno określono, że samo wyższe wykształcenie jest niewystarczające, a należy posiadać wyższe wykształcenie medyczne.
Warto w tym miejscu przypomnieć definicję „osoba wykonująca zawód medyczny” uregulowaną w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
Zgodnie z ustawą, osoba wykonująca zawód medyczny to osoba uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny (art. 2 ust.1 pkt.2)
Świadczeniami zdrowotnymi są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.
>>> Koordynator transplantacyjny to osoba niezbędna w procesie pozyskiwania i przeszczepiania narządów
Ta definicja świadczenia zdrowotnego zawarta została w art. 2 ust.1 pkt.10 ust. o dział. leczniczej.
Zawód medyczny i podstawa prawna:
- LEKARZ ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty; ustawa o izbach lekarskich
- PIELĘGNIARKA/POŁOŻNA ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej; ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych
- DIAGNOSTA LABORATORYJNY ustawa o diagnostyce laboratoryjnej
- RATOWNIK MEDYCZNY ustawa o państwowym ratownictwie medycznym
- FARMACEUTA – ustawa o izbach aptekarskich; ustawa prawo farmaceutyczne
- FELCZER ustawa o zawodzie felczera.
Aby móc pełnić funkcję koordynatora transplantacyjnego należy spełnić dwa warunki jednocześnie: posiadać wyższe wykształcenie medyczne i mieć ukończone kursy o których mowa w art.40a ustawy transplantacyjnej.
Usankcjonowanie w prawie powyższych zawodów medycznych ma związek nie tylko z określeniem zasad nabycia wymaganych uprawnień czy wykonywania zawodu, ale także z odpowiedzialnością karną, cywilną, zawodową i etyczną, którą związaną są powyższe zawody.
Przywołane powyżej rozporządzenie Ministra Zdrowia jasno określa wymagania jakie należy spełnić aby móc pełnić funkcję koordynatora transplantacyjnego, zarówno w szpitalu, jak i regionalnego w Poltransplancie.
>>> Ostatnie miejsce na Krajowej Liście Oczekujących na Przeszczepienie. I co dalej?
W braku niespełnienia powyższych wymagań odpowiedzialności prawnej w tym karnej będzie podlegała nie tylko osoba, która wykonuje obowiązki nie mając do tego ustawowych uprawnień, jak również podmiot, który zatrudnia niewykwalifikowanego pracownika.
Odpowiedzialność prawna
Zakres obowiązków dla koordynatorów transplantacyjnych nie został nigdzie w przepisach prawnych odrębnie uregulowany, ale to w żaden sposób nie wyłącza ponoszenia odpowiedzialności koordynatora transplantacyjnego w związku z wykonywanymi przez niego zadaniami.
Bo każdy koordynator transplantacyjny będzie odpowiadał zawsze w granicach wykonywanego przez siebie zawodu medycznego, czyli pielęgniarka będzie ponosić odpowiedzialność uregulowaną przepisami ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, w tym odpowiedzialności etycznej przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej, analogicznie lekarz i każdy inny zawód medyczny.
Mając na uwadze nieuchronną reformę ustawy transplantacyjnej, która jest konieczna to w toku prac legislacyjnych nie powinny zostać pominięte zagadnienia dotyczące koordynatorów transplantacyjnych oraz uregulowania szczegółowego zakresu ich obowiązków bez względu na rodzaj wykonywanego przez nich zawodu medycznego aby zachować jednolitość, której nam obecnie brakuje bo w każdym szpitalu są „indywidualne” praktyki.
Co do zasady koordynator transplantacyjny rozmawia z rodziną zmarłego potencjalnego dawcy lub z żywym dawcą i jego bliskimi, ale też wykonuje szereg czynności administracyjno-sekretarskich czy udziela świadczeń zdrowotnych bo jest lekarzem czy pielęgniarką.
WCZEŚNIEJSZE wpisy o KOORDYNATORACH TRANSPLANTACYJNYCH, poniżej:
- A tutaj, rozmowa z dr Aleksandrą Woderską, pielęgniarką i koordynatorem transplantacyjnym z Bydgoszczy i koordynatorem regionalnym Poltranasplantu
- Aleksandra Kozłowska: „Znaczenie relacji pacjent – pielęgniarka w procesie leczenia pacjentów przed i po transplantacji” – pielęgniarka i koordynator transplantacyjny z Bielska-Białej
- Marta Kotomska: „Pielęgniarka na oddziale transplantologii” – pielęgniarka i koordynator transplantacyjny z Warszawy.
@@@ wszystkie trzy Panie, Pani Ola, Pani Marta i Pani Aleksandra posiadają wyższe wykształcenie medyczne oraz ukończone kursy o których mowa w art.40a ust. transplantacyjnej, czyli wszystko zgodnie z prawem 😉
————————
♦️Sieradzka&Partners https://anetasieradzka.pl
♦️LAWfully https://lawfully.pl
Zdjęcie w poście pochodzi z Unsplash
***
Szkolenia
Oferuję Państwu możliwość uczestnictwa w szkoleniach zamkniętych i dedykowanych, które prowadzę z zakresu prawa (gospodarczego, ochrony danych osobowych (RODO), cyberbezpieczeństwa, aml, administracyjnego, medycznego i ochrony zdrowia, konstytucyjnego) dla administracji publicznej, rządowej, NGO oraz podmiotów komercyjnych.
Szkolenia dla lekarzy, managerów, pielęgniarek, urzędników państwowych i innych.
Jesteś zainteresowany współpracą? Skontaktuj się ze mną mailowo (asieradzka@protonmail.com), telefonicznie (+48 794 918 683) [Czytaj dalej…]
{ 4 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Witam serdecznie,
Szkolenie koordynatorów transplantacyjnych było tak pasjonujące, że szczerze mówiąc, nie mogłam doczekać się kolejnego spotkania, kolejnych zajęć. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że zawsze fascynowała mnie transplantologia. Sama świadomość, że gdy nie możemy już pomóc naszemu zmarłemu pacjentowi, to może chociaż jego narządy uratują życie kilku innym cierpiącym, umierającym ludziom.
Ps. Ola to Anioł i cieszę się, że mogę z nią współpracować w kwestiach transplantologicznych. Nawet w sytuacjach, kiedy w środku nocy trzeba dzwonić i się konsultować, jej głos jest uspokojeniem!
Pozdrawiam serdecznie
I to jest piękne, że transplantologia skupia pasjonatów-profesjonalistów! 🙂 A funkcja koordynatora transplantacyjnego jest tak bardzo ważna i odpowiedzialna, że nie mogą jej pełnić osoby tylko z maturą- stąd też mnie bardzo cieszy zaostrzenie przepisów bo jest to gwarant, że tę funkcję będą pełnić osoby odpowiedzialne, a nie z przypadku, jak to jeszcze nie tak dawno miało miejsce.
Serdeczności! Dobrze wiedzieć, że mamy tak dobrze wykształconych i profesjonalnych koordynatorów:)
Myślę, że osoby, które zostają koordynatorem muszą posiadać pewną dozę pasji i profesjonalizmu. Koordynacja, to taka chwila w życiu, gdzie niespodziewanie i nagle trzeba być w pełni dyspozycyjnym (bo śmierć przychodzi nagle, nie zważa na godzinę, nie zważa na święta, na wolne w pracy). I okazuje się, że przez najbliższe 48 godzin trzeba dać z siebie wszystko, bo gdzieś głęboko w środku myśli się o tym szczęściu, którym być może ktoś zostanie obdarzony.
Jeżeli ktoś tego nie czuje, jest mu pewnie o wiele ciężej pełnić tą funkcję.
Jeżeli chodzi o wykształcenie, to niestety nie zawsze wyższe wykształcenie wiąże się z empatią i profesjonalizmem. Przynajmniej takie jest moje odczycie. Ale zgadzam się z przepisami, bo koordynator musi posiadać wiedzę nie tylko z zakresu transplantologii…
Pozdrawiam serdecznie i jeszcze raz dzięki 😉
Oczywiście, że transplantologia jest potrzebna i jest wydarzeniem w połowie radosnym… Ale nie wolno zapominać, że jest też wydarzeniem w połowie smutnym. W końcu jakaś osoba musiała umrzeć, aby było możliwe profesjonalne pobranie organów. Myślę, że nie powinniśmy o tym zapominać i z szacunkiem podchodzić do ciała osoby, która wyraziła zgodę na przeszczep.